Türkiye limanlarında elleçlenen yük miktarındaki azalma hız kazandı. Özellikle dış ticaret taşımalarının yavaşlaması, deniz ticaretinde yaşanan durgunluğun en net göstergesi haline geldi. Ağustos ayında limanlarda elleçlenen dış ticaret yükü %4’ün üzerinde azalırken, eylül ayında da düşüşün devam edeceğine dair işaretler gelmeye başladı.
Denizyolu Taşımacılığında Sert Fren
Türkiye’nin dış ticaretinin %70’ten fazlasının yapıldığı denizyolu taşımacılığında, 2024 yılı zorlu bir dönem olarak kaydedildi. Küresel ekonomideki durgunluk, yüksek enflasyon, finansman zorlukları ve sanayi üretimindeki yavaşlama, denizyolu yük trafiğini olumsuz etkileyen başlıca faktörler oldu. Limanlarda ağustos ayında elleçlenen toplam yük miktarı yıllık bazda %4,5 oranında azalarak 42,8 milyon tona geriledi. Özellikle ithalat yüklerinde %8,4 gibi yüksek bir düşüş yaşandı. Bu düşüşün temel nedeni, Türk ihracatçılarının uluslararası rekabet gücünün azalması ve finansman erişimindeki zorluklar olarak gösteriliyor.
Konteyner Taşımalarındaki Artış Dikkat Çekiyor
Buna karşın, genel yük trafiğindeki azalmaya rağmen konteyner taşımacılığında artış yaşandı. 2024 yılının ilk 8 ayında limanlarda elleçlenen konteyner miktarı, geçen yılın aynı dönemine göre %9,1 artarak 9 milyon TEU’yu geçti. Limanlardaki yük trafiğindeki daralma, birçok taşımacının konteynerlere yönelmesine neden oldu. Sektör temsilcileri, küçük parti yüklerin konteynerle taşınmasının daha ekonomik olmasından dolayı bu artışın yaşandığını belirtiyor.
Küresel Navlun Oranlarındaki Düşüş Devam Ediyor
Drewry Dünya Bileşik Konteyner Endeksi’ndeki (WCI) veriler de küresel denizyolu taşımacılığındaki daralmanın boyutlarını gözler önüne seriyor. Endeks, geçen hafta %8 oranında düşüşle 40’lık konteyner başına 4.775 dolara geriledi. Özellikle Uzakdoğu-Avrupa hattında navlun oranlarında ciddi düşüşler yaşandı. Şanghay’dan Rotterdam’a navlun oranları %14 azalarak 40’lık konteyner başına 6.219 dolara gerilerken, Şanghay-Cenova hattında %12’lik bir düşüş yaşandı.
Sektör Temsilcileri Ne Diyor?
Türk Armatörler Birliği ve MSC gibi büyük armatörlük şirketlerinin yetkilileri, Türkiye’nin denizyolu ticaretindeki bu düşüşe dikkat çekiyor. Medkon Genel Müdürü Mahmut Işık, eylül ayında da yük trafiğinin düşük seviyelerde seyrettiğini belirtirken, küresel ekonomideki durgunluğun etkilerinin bir süre daha devam edeceğini öngörüyor. Özellikle Çin ile Avrupa arasındaki navlun fiyatlarının düşmesi, sektördeki toparlanmanın zaman alabileceğine işaret ediyor.
Denizyolu Ticaretinde Gelecek Beklentileri
Sektördeki uzmanlar, küresel ticaret hacmindeki toparlanmanın belirsiz olduğunu belirtiyor. Özellikle Avrupa ve Asya arasındaki ticaret akışında yaşanan düşüş, Türkiye limanlarındaki hareketliliği doğrudan etkiliyor. Ancak konteyner taşımacılığındaki yükseliş, bazı limanlar ve armatörler için umut verici bir gelişme olarak görülüyor. Sektördeki belirsizlikler, denizyolu taşımacılığının geleceğini şekillendiren en önemli faktörlerden biri olarak karşımıza çıkıyor.
